Θεωρία-πρακτική

Θεωρία-πρακτική

Τονίζοντας την ανάγκη, τη σπουδαιότητα και την έκταση της θεωρητικής δουλειάς των σοσιαλδημοκρατών δεν θέλω καθόλου να πω ότι η δουλειά αυτή πρέπει να μπει στην πρώτη θέση σε  σχέση με την πρακτική δουλειά. [Αντίθετα. Στην πρώτη θέση αναμφισβήτητα μπαίνει πάντα η πραχτική δουλειά της προπαγάνδας και της ζύμωσης. Κι αυτό γιατί, πρώτο, η θεωρητική δουλειά απλώς δίνει απαντήσεις στα ερωτήματα που βάζει η πραχτική δουλειά. Και δεύτερο, οι σοσιαλδημοκράτες αναγκάζονται πολύ συχνά, για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή τους, να περιορίζονται μόνο στη θεωρητική δουλειά, και γι αυτό δεν μπορούν παρά να θεωρούν πολύτιμη κάθε στιγμή που είναι δυνατή η πραχτική δράση] και πολύ περισσότερο δεν θέλω να πω ότι η δεύτερη πρέπει ν αναβληθεί ωσότου τελειώσει η πρώτη.

Βέβαια αν το καθήκον των σοσιαλιστών ήταν ν αναζητούν «άλλους (εκτός απ τους πραγματικούς) δρόμους εξέλιξης» της χώρας, στην περίπτωση αυτή είναι φυσικό ότι η πραχτική δουλειά θα γίνει δυνατή μόνο τότε όταν οι μεγαλοφυείς φιλόσοφοι θ ανακαλύψουν και θα δείξουν αυτούς τους «άλλους δρόμους».

Εντελώς διαφορετικά παρουσιάζονται τα πράγματα όταν το καθήκον των σοσιαλιστών συνοψίζεται στο να είναι οι ιδεολογικοί καθοδηγητές του προλεταριάτου στην πραγματική του πάλη ενάντια στους πραγματικούς και αληθινούς εχθρούς του, που στέκονται μπροστά του στον πραγματικό δρόμο της δοσμένης κοινωνικο-οικονομικής εξέλιξης. Μ αυτούς τους όρους η θεωρητική και η πραχτική δουλειά συγχωνεύονται σε μια μόνη δουλειά, που τη χαρακτήρισε τόσο εύστοχα ο Λήμπνεχτ με τα λόγια: να μελετάμε, να προπαγανδίζουμε, να οργανώνουμε.

(Λένιν, τ. 1, «Τι είναι οι φίλοι του λαού»).

Το κόμμα δεν έπαψε να υπάρχει, μόνο που κλείστηκε στον εαυτό του για να συγκεντρώσει δυνάμεις και να στηρίξει το έργο της συνένωσης όλων των ρώσων σοσιαλδημοκρατών σε στέρεη βάση. Η πραγματοποίηση αυτής της συνένωσης, η επεξεργασία της κατάλληλης γι αυτήν μορφής, η οριστική απαλλαγή απ τον στενό τοπικό κατατεμαχισμό, αυτό είναι το άμεσο και το πιο επιταχτικό καθήκον των ρώσων σοσιαλδημοκρατών.

(Λένιν, τ. 4, «Το άμεσο καθήκον μας»).

Οι διαφωνίες ανάμεσα στους Τσώρτσιλ και στους Λόϋντ Τζώρτζ –οι πολιτικοί αυτοί τύποι υπάρχουν σε όλες τις χώρες με ασήμαντες εθνικές διαφορές- από το ένα μέρος. Έπειτα οι διαφωνίες ανάμεσα στους Χέντερσον και τους Λόϋντ Τζώρτζ από το άλλο μέρος, είναι εντελώς ασήμαντες και μικρές από την άποψη του «καθαρού», δηλ του αφηρημένου κομμουνισμού, δηλ του κομμουνισμού που δεν είναι ακόμη ώριμος για την πρακτική, μαζική, πολιτική δράση. Από την άποψη όμως αυτής της πρακτικής δράσης των μαζών, οι διαφορές αυτές είναι πολύ, πάρα πολύ σπουδαίες. Όλο το ζήτημα, όλο το καθήκον του κομμουνιστή, που θέλει να είναι όχι μόνο  ένας συνειδητός, πεπεισμένος, ιδεολόγος προπαγανδιστής, αλλά και πρακτικός καθοδηγητής των μαζών στην επανάσταση, συνίσταται στον υπολογισμό αυτών των διαφωνιών, στον καθορισμό της στιγμής που θα έχουν ωριμάσει πέρα για πέρα οι συγκρούσεις που είναι αναπόφευκτες ανάμεσα σ αυτούς τους «φίλους» και που αδυνατίζουν και εξαντλούν όλους μαζί τους «φίλους». Πρέπει να συνδυάσουμε την πιο αυστηρή αφοσίωση στις ιδέες του κομμουνιςμού με την ικανότητα να κάνουμε όλους τους απαραίτητους πρακτικούς συμβιβασμούς, ελιγμούς, συμφωνίες, ζικ-ζακ, υποχωρήσεις και παρόμοια, για να επιταχύνουμε την άνοδο στην εξουσία των Χέντερσον και μετά τη φθορά της πολιτικής εξουσίας των Χέντερσον.

(Λένιν, τ. 41, σελ. 80, «Αριστερισμός, παιδική αρρώστεια του κομμουνισμού»).